آموزش نماز:  
نمازگزار پس از اذان و اقامه روبه خانه كعبه مى ايستد و نيت مى كند كه كارش ‍ براى خداست آنگاه با دلى آرام و به دور از هر كار ديگر دل به سوى خدا مى آورد در حالى كه دستها را تا نزديك گوشهاى خود بالا برده مى گويد: الله اكبر (خدا از هر كس و هر چيز بزرگتر و از آنچه در تصور ما بگنجد برتر است )
سپس حمد و سوره را مى خواند:
بسم الله الرحمن الرحيم (1)
الحمد لله رب العالمين (2) الرحمن الرحيم (3) مالك يوم الدين (4) اياك نعبد و اياك نستعين (5) اهدناالصراط المستقيم (6) صراط الذين انعمت عليهم غير المغضوب عليه ولاالضالين (7)
بسم الله الرحمن الرحيم (1)
قل هو الله احد (2) الله الصمد (3) لم يلد و لم يولد (4) ولم يكن له كفوا احد (4)
سپس به ركوع مى رود و مى گويد: سبحان ربى العظيم و بحمده
آنگاه سر از ركوع برميدارد و مى گويد: سمع الله لمن حمد، الله اكبر
آنگاه به سجده مى رود و در سجده چنين مى خواند: سبحان ربى الاعلى و بحمده
آنگاه سر از سجده بر ميدارد و مى گويد: اءستغفرالله ربى و اتوب اليه
سپس به سجده دوم مى رود و پس از ذكر سجده ، سر بر مى دارد و مى نشيند.
آنگاه بلند مى شود و مى گويد:
بحول الله و قوته اقوم و اقعد
سپس حمد و سوره را مثل گذشته مى خواند و پس از خاتمه سوره ، قنوت مى گيرد و ذكر قنوت را مى خواند در قنوت هر آيه و دعائى را مى تواند بخواند مثلا: رب زدنى عملا و الحقنى بالصالحين
سپس به ركوع مى رود و ذكر ركوع را مى خواند.
بعد به سجده مى رود و دو سجده را مانند قبل انجام مى دهد. بعد مى نشيند و تشهد مى خواند: اشهد ان لااله الاالله وحده لاشريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله اللهم صل على محمد و آل محمد.
پس از تمام شدن تشهد اگر نماز دو ركعتى است سلام مى دهد و اگر نماز سع ركعتى و يا چهار ركعتى باشد بلند مى شود و تسبيحات چهارگانه را مى خواند: سبحان الله و الحمدالله ولااله الله و الله اكبر (سه بار) آنگاه به ركوع مى رود و ذكر ركوع را مى خواند بعد به سجده مى رود و دو سجده را انجام مى دهد بعد مى نشيند و چنانچه نماز مغرب باشد تشهد مى خواند و سلام مى دهد. واگر نماز چهار ركعتى است مثل (ظهر- عصر - عشاء) دوباره برمى خيزد و تسبيحات چهارگانه را مانند قبل مى خواند و به ركوع مى رود و بعد دو سجده را بجا مى آورد سپس مى نشيند و مانند قبل تشهد مى خواند و بعد سلام مى دهد و مى گويد:
السلام عليك ايهاالنبى و رحمة الله و بركاته السلام علينا و على عباد الله الصالحين السلام عليكم و رحمة الله و بركاته
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:  
1 - فرا رسيدن وقت نماز با چه چيز اعلام مى شود؟
2 - تفاوت اذان واقامه در چيست ؟
3 - آيا ركوع و سجود ركن اند ؟
4 - كدام يك از ركعات نماز، تشهد خوانده مى شود؟
5 - تفاوت ركوع با ذكر ركوع چيست ؟
درس هفتم : شكيات نماز 
شكيات بر 23 قسم است ، هشت قسم آن نماز را باطل مى كند و به شش ‍ قسم آن نبايد اعتنايى كرد و نه قسم آن صحيح است .
شكهاى باطل :  
اگر يكى از اين شكها را براى نمازگزار پيش آيد، نمازش باطل است :
1 - شك در شماره ركعتهاى نمازهاى دو ركعتى
2 - شك در شماره ركعتهاى نماز سه ركعتى
3 - در شكهاى نمازهاى چهار ركعتى كه پاى يك در ميان باشد.
4 - اگر در نمازهاى چهار ركعتى پيش از تمام شدن سجده دوم شك كند.
5 - شك بين 2 و 5 يا 2 و بيشتر از 5.
6 - شك بين 3 و 6 يا 3 و بيشتر از 6.
7 - شك بين 4 و 6 و يا 4 و بيشتر از 6.
8 - شك در ركعتهاى نماز كه نداند چند ركعت خوانده
شكهائى كه نبايد به آن ها اعتنا كرد:  
1 - شك در چيزى كه نمازگزار از محل آن گذشته است مثل اينكه در ركوع شك كند كه آيا حمد و سوره را خوانده يا نه .
2 - شك بعد از سلام نماز
3 - شك بعد از گذشتن وقت نماز
4 - شك كسى كه زياد در نماز شك مى كند كه به او كثيرالشك مى گويند.
5 - شك امام در شماره ركعتهاى نماز در صورتى كه ماءموم آن را بداند و يا شك ماءموم در ركعتهاى نماز در صورتى كه شماره آن را بداند كه در صورت اول ، امام با رجوع به ماءموم رفع شك از خود مى كند و در صورت دوم ، ماءموم ، با رجوع به امام ، وظيفه خود را انجام مى دهد.
6 - شك در نمازهاى مستحبى
شكهاى صحيح :  
در نه صورت اگر نمازگزار در شماره ركعتهاى نماز چهارركعتى شك كند بايد به دستورات زير عمل نمايد:
1 - نمازگزار بعد از سربرداشتن از سجده دوم شك كند دو ركعت خوانده يا سه ركعت ، بنا را بر سه مى گذارد و يك ركعت ديگر را مى خواند و نماز را تمام مى كند سپس يك ركعت نماز احتياط ايستاده ، يا دو ركعت نشسته مى خواند.
2 - شك بين دو و چهار بعد از سجده دوم ، بنا را بر چهار مى گذارد و نماز را تمام مى كند و دو ركعت نماز احتياط ايستاده و دو ركعت نشسته مى خواند.
4 - شك بين چهار و پنج بعد از سجده دوم كه بنا را بر چهار مى گذارد و نماز را تمام نموده و بعد از نماز، دو سجده سهو مى كند.
5 - شك بين سه و چهار در هر كجاى نماز كه باشد بنا را بر چهار مى گذارد و نماز را تمام مى كند وبعد يك ركعت نماز احتياط ايستاده مى خواند.
6 - شك بين چهار و پنج در حال ايستاده كه بايد نمازگزار بدون ركوع بنشيند و تشهد را بخواند و نماز را سلام دهد و يك ركعت نماز احتياط ايستاده را بخواند.
7 - شك بين سه و پنج در حال ايستاده كه بايد نماز گزار بدون ركوع بنشيند و تشهد را بخواند و سلام دهد و دو ركعت نماز احتياط را ايستاده بخواند.
8 - شك بين سه وچهار و پنج در حال ايستاده كه بايد نمازگزار، بنشيند و سلام دهد سپس دو ركعت نماز احتياط ايستاده و دو ركعت نشسته بخواند.
9- شك بين پنج و شش در حال ايستاده كه بايد نمازگزار بنشيند و تشهد بخواند و سلام دهد سپس دو سجده سهو را بجا آورد.
نماز احتياط:  
كسى كه نماز احتياط بر او واجب شده بايد فورا بعد از نماز نيت كند و تكبير بگويد و حمد را بخواند و به ركوع رود و دو سجده را بخواند پس اگر يك ركعت نماز احتياط بر او واجب است تشهد مى خواند و سلام مى دهد و اگر دو ركعت بعهده اوست پس از دو سجده ديگر تشهد مى خواند و سلام مى دهد و دو ركعت نماز احتياط نشسته هم به همين صورت مى خواند با اين تفاوت كه بجاى ايستادن مى نشيند. بايد توجه داشت كه نماز احتياط سوره و قنوت ندارد و بايد آهسته خواند ونيت هم به زبان نياورد.
سجده سهو:  
در شش مورد بايد سجده سهو كرد يعنى نمازگزار بعد از سلام نماز فورا نيت سجده سهو مى كند و پيشانى را بر چيزى كه سجده بر آن صحيح است مى گذارد و مى گويد: بسم الله و بالله و صلى الله على محمد و آل محمد آنگاه سر از سجده برمى دارد و دوباره به سجده مى رود و باز همان ذكر را تكرار مى كند و سر از سجده برمى دارد و مى نشيند و تشهد مى خواند و سلام مى دهد.
مواردى كه سجده سهو لازم است عبارتند از:
1 - در بين نماز، سهوا حرف بزند.2 - جائى كه در نماز نبايد سلام دهد مثلا در ركعت اول سهوا سلام دهد 3 - در نماز يك سجده را فراموش كند 4 - تشهد نماز را فراموش كند 5 - در نماز 4 ركعتى بعد از سجده دوم شك كند كه 4 ركعت خوانده يا 5 ركعت در اين صورت مى نشيند و نماز را تمام مى كند و دو سجده سهو بجا مى آورد 6 - و همچنين در نماز چهار ركعتى در حالت ايستاده شك بين و 5 و 6 پيش آيد.
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:  
1 - اقسام شكهاى باطل كدامند؟
2 - چه شكهايى نبايد به آنها توجه كرد؟
3 - شكهاى صحيح چند نوعند؟
4 - نماز احتياط را چگونه بايد خواند؟
درس هشتم : نماز آيات 
نماز آيات با يكى از چهار مورد زير واجب مى شود:
1 - گرفتن خورشيد.
2 - گرفتن ماه .
در هر مورد لازم نيست تمام قرص گرفته شود و يا كسى بترسد.
3 - زلزله اگر چه كسى نترسد و
4 - رعد و برق و طوفانهاى شديد در صورتى كه بيشتر مردم بترسند.
كيفيت نماز آيات :  
نماز آيات دو ركعت است در هر ركعت پنج ركوع دارد به صورتهاى مختلف خوانده مى شود و مختصرترين صورت آن ، بدين گونه است كه نمازگزار پس ‍ از نيت تكبير مى گويد و حمد و سوره را پنج قسمت مى كند و هر قسمت به ركوع مى خواند و سر از ركوع برمى دارد و قسمت ديگر را مى خواند مثلا مى گويد:
بسم الله الرحمن الرحيم ركوع
قل هوالله احد ركوع
لم يلد و لم يولد ركوع
و لم يكن له كفوا احد ركوع
و لم يكن له كفوا احد ركوع
و بعد به سجده مى رود و پس از سجده بر مى خيزد و حمد را مى خواند و سوره را به همان صورت قبل تقسيم مى كند آنگاه به سجده مى رود و تشهد را مى خواند و سلام مى دهد و مستحب است كه قبل از ركوع دهم ، قنوت نيز بخواند.
نماز ميت :  
نماز بر مرده مسلمان اگر چه بچه باشد و شش سال او تمام شده باشد واجب و لازم است و بايد بعد از غسل دادن و كفن كردن ميت ، بر او نماز خواند و لازم نيست دسته جمعى باشد حتى اگر يكنفر باشد بايد خود، بر او نماز بخواند.
دستور نماز ميت بقرار زير است :  
ميت را در برابر نمازگزار به پشت بخوابانند بطوريكه سر او بطرف سمت راست نمازگزار و پاى او بطرف چپ نمازگزار قرار گيرد.
نماز ميت پنج تكبير دارد:
پس از تكبير نماز اول مى گويد: اشهد ان لااله الله و ان محمدا رسول الله
پس از تكبير دوم مى گويد: اللهم صل على محمد و آل محمد پس از تكبير سوم مى گويد: اللهم اغفر للمؤ منين و المؤ منات بعد از تكبير چهارم ، اگر ميت مرد است مى گويد:
اللهم اغفر لهذاالميت و اگر زن است مى گويد: اللهم اغفر لهذه الميت بعد تكبير پنجم را مى گويد و نماز را تمام مى كند.
نماز طواف كعبه :  
يكى از اعمال عمره و حج ، طواف است ، يعنى هفت دور گشتن به دور خانه خدا با شرايطى كه در مناسك حج آمده است ، بعد از تمام شدن طواف بايد فورا دو ركعت نماز به نيت نماز طواف مثل نماز صبح در كنار مقام ابراهيم بخوانند و نبايد بين نماز وطواف فاصله بيفتد يا در جاى ديگرى غير از مقام ابراهيم خوانده شود.
نماز قضاء:  
كسى كه نماز واجب خود را در وقت نخوانده يا باطل بوده بايد قضاء، آن را هر چه زودتر بخواند همچنين اگر پدر و مادر نماز و روزه را بجا نياورده اند بر پسر بزرگتر واجب است كه براى آنها نماز بخواند و روزه بجا آورد و چنانچه نتواند ومشكلش باشد بايد ديگرى را بر اين كار اجير كند.
نمازى كه شخص اجير شده يا نذرى كرده كه آن را بخواند:  
اگر شخصى اجير شده باشد كه در برابر گرفتن مزد، نمازهاى فوت شده ميتى را بخواند و يا اين كه شخصى بخواهد تبرعا و بدو گرفتن مزد، نمازهاى او را بجا آورد، بر او لازم است نمازهاى ميت را به هر نحو كه مشخص كرده اند بخواند و همينطور اگر كسى نذر يا عهد كرده نماز را بخواند، آن نماز نيز بر او واجب مى باشد مثلا شخصى نذر كرده و يا با خداى خود عهد وپيمان بسته كه سه روز نماز بخواند، اين نماز مثل همان نماز يوميه و روزانه است و تفاوتى ندارد.
نماز مسافر:  
اگر انسان به سفر برود در صورتى كه سفرش كمتر از 8 فرسخ نباشد، بايد، نمازهاى چهار ركعتى ؛مثل ظهر و عصر و عشاء را دو ركعت بخواند كه به آن نماز قصر يا (كوتاه ) مى گويند بايد توجه داشت كه ديگر فرق بين گذشته و امروز نيست چه گذشته كه مردم با الاغ سفر مى كردند و ماهها سفرشان طول مى كشيد و چه امروز كه مردم با هواپيما سفر مى كنند ولى اگر مسافر پيش از خدا گذشتن وقت نماز به شهر خود برسد نماز را در وطن خود بطور كامل مى خواند.
نماز جماعت :  
مستحب است كه نمازهاى واجب به ويژه نمازهاى روزانه را، با جماعت بخوانند، زيرا نماز پشت سر امام جماعت عادل هر ركعت ، آن ثواب صد ركعت دار و هر چه بر تعداد ماءمومين اضافه شودثواب جماعت هم بيشتر مى شود.
نماز جمعه :  
نماز جمعه در زمان حضور امام واجب است و در زمان غيبت واجب تخييرى است ⁽³⁾ يعنى نمازگزار در روز جمعه مى تواند نماز ظهر يا جمعه بخواند ولى نماز جمعه مى تواند نماز ظهر يا جمعه بخواند ولى نماز جمعه افضل است .
نماز جمعه اين نماز كه روز جمعه تشكيل مى شود بصورت فردى نمى توان خواند بلكه بصورت جماعت و بوسيله پيشوايى عادل و آگاه خوانده مى شود حداقل تعداد شركت كننده 5 نفر است و با كمتر از اين ، نماز جمعه تشكيل نمى شود.
اين نماز، مثل نماز صبح ، دو ركعت است و مستحب است در ركعت اول بعد از حمد، سوره جمعه و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره منافقون خوانده مى شود اين نماز داراى دو قنوت مستحبى است قنوت اول قبل از ركوع ركعت اول و قنوت دوم پس از ركوع ركعت دوم مى باشد امام جمعه قبل از شروع نماز، دو خطبه مى خواند و ميان آن دو مى نشيند، در خطبه اول پس از حمد وثناى پروردگار با استفاده از آيات و روايات ، مردم را به تقوى و پرهيز از گناه دعوت مى كند وآنها را به مسائلى سياسى و اجتماعى اسلام آشنا مى سازد و در خطبه دوم ، پس از درود بر پيامبر و پيشوايان اسلام براى مردان و زنان مسلمان طلب آمرزش مى كند.
نماز عيدين : 
نماز عيدين كه نماز عيد فطر و عيد قربان است وقت نماز عيدين ، از آغاز طلوع خورشيد تا ظهر مى باشد، اين نماز، دو ركعت است كه بهتر است بعد از حمد، در ركعت اول سوره اعلى و در ركعت دوم بعد از حمد، سوره والشمس خوانده مى شود.
در ركعت اول بعد از حمد و سوره ، پنج قنوت و در ركعت دوم ، چهار قنوت دارد در قنوت ، هر ذكرى را مى توان خواند ولى بهتر است دعائى را كه نمايانگر شكوه و عظمت خداوند است خوانده شود، دعا معروف اين است :
اللهم اهل الكبرياء والعظمة و اهل الجود و الجبروت و اهل العفو و الرحمة و اهل التقوى و المغفرة اءسئلك بحق هذااليوم الذى جعلته للمسلمين عيدا و لمحمد صلى الله عليه و آله ذخرا و شرفا و كرامة و مزيدا ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تدخلنى فى كل خير، ادخلت فيه محمدا و آل محمد و ان تخرجنى من كل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتك عليه و عليهم اللهم انى اسئلك خير ماسئلك عبادك الصالحون و اعوذبك مما استعاذ منه عبادك المخلصون
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:  
1 - چرا بايد نماز خواند؟
2 - اقسام نمازهاى واجب چند تا است ؟
3 - نماز مسافر چگونه است ؟
4 - واجبات نماز چند تا است ؟
5 - در چه مواردى نماز آيات واجب مى شود؟
6 - نماز آيات چند ركوع و نماز عيد چند قنوت دارد؟
درس نهم : نمازهاى مستحبى 
نماز شب يا تهجد:  
اين نماز يازده ركعت است كه از نيمه شب ، تا اذان صبح خوانده مى شود و داراى ثواب بسيار است ، نحوه خواندن آن چنين است : هشت ركعت ، بصورت چهار نماز دو ركعتى كه نيت نافله شب - دو ركعت به نيت نماز شفع و يك ركعت به نيت نماز وتر خوانده مى شود.
نافله هاى يوميه :  
نمازهاى نافله كه همراه نمازهاى روزانه خوانده مى شود براى كسانى كه مى خواهند با خداى خود رابطه بيشترى داشته و براى خودسازى راز و نياز بيشترى كنند اين نمازها عبارتند از:
1 - نافله صبح :  
دو ركعت كه پيش از نماز صبح خوانده مى شود
2 - نافله ظهر: 
هشت ركعت (چهار نماز دو ركعتى پيش از نماز ظهر)
3 - نافله عصر:  
هشت ركعت (چهار ركعت نماز دو ركعتى پيش از نماز عصر)
4 - نافله شب : 
چهار ركعت بعد از نماز مغرب
5 - نافله عشاء: 
دو ركعت بعد از نماز عشاء
نماز غفيله :  
اين نماز، بين نماز مغرب و عشاء خوانده مى شود و دو ركعت است - در ركعت اول ، بعد از سوره حمد مى خواند:
و ذالنون اذ ذهب مغاضبا فظن ان لن نقدر عليه فنادى فى الظلمات ان لااله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين فاستجبناله و نجيناه من الغم و كذالك ننجى المؤ منين
و در ركعت دوم بعد از سوره حمد مى خواند:
و عنده مفاتح الغيب لايعلمها الاهو و يعلم ما فى البر و البحر و ما تسقط من ورقة الا يعلمها و لا حبة فى ظلمات الارض و لارطب و لا يابس ‍ الا فى كتاب ميبن .
و در قنوت اين نماز مى خواند:
اللهم انى اسئلك بمفاتح الغيب التى لايعلمها الا انت ان تصلى على محمد و آل محمد و ان تقضى لى حاجتى اللهم انت ولى نعمتى و القادر على طلبتى تعلم حاجتى فاءسئلك بحق محمد و آل محمد عليه و عليهم السلام لما قضيتها لى .
نمازهاى جعفر طيار:  
نمازى است براى آمرزش گناهان كه داراى فضيلت بسيار است اين نماز را حضرت محمد صلى الله عليه وآله به جعفر بن ابى طالب آموخته است نماز جعفر چهار ركعت است كه به صورت دو نماز دو ركعتى خوانده مى شود و در ركعت اول ، سوره حمد و سوره زلزال ، و در ركعت دوم ، بعد از حمد، سوره والعاديات خوانده مى شود و در ركعت سوم ، بعد از حمد، سوره نصر و در ركعت چهارم ، بعد از سوره حمد، سوره توحيد قرائت مى شود، و نيز در هر ركعت بعد از پايان قرائت ، پانزده مرتبه بگويد: بار و بعد از سربرداشتن از ركوع ، ده بار و در سجده اول ، ده بار و ميان دو سجده ده بار و بعد از سجده دوم ، ده بار آن ذكر شريف را بگويدكه در هر ركعت 75 بار و در مجموع ركعات سيصد بار تسبيح ميشود.
شخص نمازگزار اگر عجله داشته باشد مى تواند بجاى چهار سوره و در چهار ركعت ، چهار بار سوره توحيد يعنى : قل هو الله احد بخواند و بعد از نماز سيصد بار تسبيحات اربعه را بگويد - سبحان الله و الحمدلله ولااله الاالله و الله اكبر آنگاه بريا برآورده شدن حاجات خود دعا كند.
نماز ليلة الدفن :  
اين نماز، در اولين شبى كه ميت دفن شده خوانده مى شود تا آرامشى براى روانش باشد. نماز وحشت دو ركعت است كه در ركعت اول ، بعد از حمد، يك بار آية الكرسى و در ركعت دوم ، بعد از حمد، ده مرتبه سوره قدر خوانده مى شود و بعد از نماز مى خواند:
اللهم صل على محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الى قبر فلان بن فلان ، كه بجاى فلان بن فلان ، نمازگزار، نام مرده و پدر او را مى برد.
نماز استغاثه :  
اين نماز در مسجد جمكران قم برگزار مى شود در اين مسجد، نمازگزار چهار ركعت نماز مى خواند دو ركعت بعنوان تحيت مسجد كه در هر ركعت حمد را يك مرتبه وسوره توحيد را هفت بار مى خواند و ذكر ركوع و سجده را هفت بار تكرار مى نمايد.
و در ركعت ، بنام نماز امام زمان كه در هر ركعت ، حمد وسوره را يك بار مى خواند و وقتى به آيه اياك نعبد و اياك نستعين مى رسد آن را صدبار تكرار مى كند، بعد ذكر ركوع و سجود را هفت مرتبه تكرار مى كند، بعد از تمام شدن نماز، تكبير مى گويد و تسبيح حضرت فاطمه (عليهاالسلام )را مى خواند سپس به سجده مى رود و صد بار صلوات مى فرستد.
نماز استسقاء يا طلب باران :  
اين نماز در سالهاى قحطى و بى بارندگى خوانده مى شود تا خدا به بركت دعاى مردم باران رحمت را نازل فرمايد و زمين تشنه را سيراب نمايد.
اين نماز، دو ركعت است كه روز دوشنبه خارج از شهر در بيابان و بصورت نماز عيد انجام مى دهد جز اين مكه در قنوتهاى آن دعاهايى كه مشتمل بر طلب باران باشد خوانده مى شود و بعد از نماز، امام رو به قبله صدبار مى گويد: الله اكبر، سپس به توجه به طرف راست توجه مى كند و صدبار مى گويد: سبحان الله آنگاه توجه به سمت چپ مى كند و صدبار با صداى بلند لااله الاالله مى گويد و بعد توجه بسوى مردم كرده و صدبار الحمدلله مى گويد و دعا نموده و از خداوند رحمت و نعمت را طلب ميكند و مردم آمين مى گويند.
نماز حاجت :  
براى برآورده شدن حاجات از پيامبر اسلام نقل شده كه هركس اين نماز را بخواند انشاءالله حاجتش برآورده خواهد شد، اين نماز چهار ركعت است :
كه در ركعت اول : سوره حمد يكبار و سوره توحيد يعنى قل هوالله احد... يازده بار.
و در ركعت دوم : حمد يكبار و سوره توحيد بيست و يكبار .
در ركعت سوم : حمد يكبار و سوره توحيد سى و يكبار.
در ركعت چهارم : حمد يكبار و سوره توحيد چهل و يكبار خوانده مى شود و پس از تمام شدن نماز، نمازگزار پنجاه بار سوره توحيد مى خواند و پنجاه بار صلوات ميفرستد و بعد به سجده مى رود و صد مرتبه مى گويد: ياالله ياالله سپس حاجت خود را از خداوند طلب مى كند.
نماز مضطر:  
كسى كه از همه جا اميدش قطع شه و راه به جايى نمى برد تنها اميدش به خداست كه با قلب شكسته و بازارى و اشك خواسته خود را از خداوند طلب مى كند اين نماز چهار ركعت است :
در ركعت اول : بعد از حمد، اين آيه را بيست و پنج بار مى خواند:
افوض امرى الى الله ان الله بصير بالعباد
در ركعت دوم : بعد از حمد اين آيه را بيست و پنج بار مى گويد:
لاالله الا انت سبحانك انى كنت من الظالمين فاستجبناله و نجيناه من الغم و كذلك ننجى المؤ منين .
در ركعت سوم : بعد از حمد اين آيه را بيست و پنج مرتبه مى خواند: حسبى الله و نعم الوكيل
در ركعت چهارم : بعد از حمد 25 بار مى خواند لاحول و لا قوة الا بالله العلى العظيم بعد از تمام شدن نماز، بيست و پنج بار صلوات مى فرستد كه انشاءالله حاجتش برآورده خواهد شد.
نماز اول هر ماه :  
مستحب است كه انسان در اول هر ماه دو ركعت نماز بخواند بدين صورت كه در ركعت اول بعد از حمد 30 مرتبه قل هوالله احد... و در ركعت دوم بعد از حمد، 30 مرتبه سوره اناانزلناه فى ليلة القدر... بخواند و بعد از نماز، سلامتى خود را از خداوند بخواهد.
نماز شبهاى قدر در ماه رمضان :  
از جمله اعمال مشتركه شبهاى قدر 19 و 21 و 23 خواندن دو ركعت نماز مى باشد، بدين صورت كه در هر ركعت حمد يك بار و قل هوالله احد هفت بار بگويد و بعد از فراغت از نماز، هفت بار مى گويد: استغفرالله و اتوب اليه بگويد، به اين اميد كه خداوند آمرزش خود را شامل حال او فرمايد و نيز صد ركعت نماز در هر يك از اين سه شب رسيده است كه مانند نماز صبح دو ركعتى خوانده مى شود.
نماز روز عرفه (نهم ذيحجه )  
نمازگزار نماز ظهر و عصر خود را در محيط باز مى خواند سپس دو ركعت نماز مى خواند.
در ركعت اول : سوره حمد و سوره توحيد .
در ركعت دوم : سوره حمد و سوره كافرون بعد از آن چهار ركعت نماز ديگر مى خواند كه در هر ركعت آن ، بعد از سوره حمد، پنجاه بار سوره توحيد مى خواند.
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:  
1 - نماز تهجد چند ركعت و وقت آن چه موقع است ؟
2 - نماز جعفر طيار را چه كسى به وى آموخت ؟
نماز استسقاء چه وقت و چگونه خوانده مى شود؟
4 - نماز شبهاى قدر در چه شبهايى از ماه رمضان خوانده مى شود؟
5 - چرا نماز ليلة الدفن در شب دفن ميت خوانده مى شود؟
درس دهم : نمازهاى معصومين 
1 - نماز پيامبر اسلام :  
انجام اين نماز براى آمرزش گناهان بسيار خوب است و زمان معينى براى انجام آن در نظر گرفته نشده است ولى بهتر است كه روز جمعه خوانده شود اين نماز دو ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد و پانزده مرتبه سوره قدر خوانده مى شود و همين سوره قدر در ركوع پانزده مرتبه و بعد از ركوع پانزده مرتبه سپس در سجده اول پانزده مرتبه و بعد از سجده پانزده مرتبه خوانده مى شود.
در سجده دوم هم سوره قدر پانزده مرتبه و بعد از سجده دوم پانزده مرتبه قرائت مى شود در اينصورت در دو ركعت مجموعا 210 بار سوره قدر قرائت مى گردد و پس از تمام شدن ، نمازگزار حاجات خود را از خداوند طلب مى كند.
2 - نماز حضرت على عليه السلام :  
اين نماز چهار ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد و پنجاه بار سوره توحيد خوانده مى شود و سپس نمازگزار مى خواند:
اللهم صل على النبى العربى و آله آنگاه حاجت خود را از خداوند طلب مى نمايد.
3 - نماز حضرت فاطمه (سلام الله عليها) 
اين نماز دو ركعت است كه در ركعت اول ، نمازگزار يكبار سوره حمد و انا انزلنا صد بار و در ركعت دوم ، يكبار حمد و صد بار قل هوالله احد مى خواند.
4 - نماز امام حسن مجتبى عليه السلام :  
اين نماز چهار ركعت است در هر ركعت ، يك بار حمد و بيست و پنج بار سوره توحيد مى خواند آنگاه پس از خواندن دعا، حاجت خود را از خداوند مى خواهد.
5 - نماز امام حسين عليه السلام :  
اين نماز چهار ركعت است كه در هر ركعت سوره حمد پنجاه مرتبه وسوره توحيد(قل هوالله ...) پنجاه مرتبه و در ركوع سوره فاتحه وتوحيد هر كدام ده مرتبه و بعد از ركوع هر كدام ده مرتبه و همچنين در سجده اول و دوم و بين دو سجده هر كدام ده بار سوره اخلاص و توحيد مى خواند.
6 - نماز امام زين العابدين :  
اين نماز چهار ركعت است نمازگزار در هر ركعت يكبار سوره حمد و صدبار سوره توحيد مى خواند و پس از تمام شدن نماز، مى خواند - يا من اظهر الجميل و ستر القبيح يا من لم يؤ اخذ بالجريرة و لم يهتك الستر يا عظيم العفو ياحسن التجاوز يا واسع المغفرة يا باسط اليدين بالرحمة يا صاحب كل نجوى يا منتهى كل شكوى يا كريم الصفح يا عظيم الرجاء يا مبتدءا بالنعم قبل استحقاقها يا ربنا و سيدنا و مولانا يا غاية رغبتنا اسئلك اللهم ان تصلى على محمدو آل محمد .
7 - نماز حضرت باقر عليه السلام :  
اين نماز دو ركعت است كه در هر ركعت آن يك حمد و صد مرتبه تسبيحات اربعه خوانده مى شود سبحان الله و الحمدلله ولا اله الله و الله اكبر پس از تمام شدن نماز و دعا حاجات خود را از خداوند مى خواهد.
8 - نماز امام صادق عليه السلام :  
نماز امام صادق عليه السلام دو ركعت است در هر ركعت سوره حد يك مرتبه و آيه شهد الله انه لااله الا هو و الملائكة و اولوالعلم قائما بالقسط لااله الاهوالعزيز الحكيم صد مرتبه مى خواند.
9- نماز امام موسى كاظم عليه السلام :  
اين نماز دو ركعت است و در هر ركعت يكبار حمد و دوازده بار سوره توحيد قرائت مى شود پس از دعا حوائج خود را از خداوند مى خواهد.
10 - نماز حضرت امام رضا عليه السلام :  
اين نماز شش ركعت است كه در هر ركعت يكبار حمد و ده بار سوره دهر خوانده مى شود و پس از تمام شدن نماز اين دعا خوانده مى شود: يا صاحبى فى شدتى و يا وليى فى نعمتى و يا الهى و اله ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب يارب كهيعص و يس و القرآن الحكيم اءسئلك يا اءحسن من سئل و خير من دعى و يا اءجود من اءعطى و يا خير مرتجى اسئلك ان تصلى على محمد و آل محمد .
11 - نماز حضرت جواد عليه السلام :  
اين نماز دو ركعت است كه لازم است در هر ركعت يكبار حمد و هفتاد مرتبه سوره توحيد خوانده شود سپس نمازگزار حوائج خود را از خداوند مى خواهد.
12 - نماز حضرت هادى عليه السلام :  
اين نماز دو ركعت است كه در هر ركعت يكبار حمد و يكبار سوره يس و در ركعت دوم يكبار حمد و يكبار سوره الرحمن خوانده مى شود و بعد از پايان نماز و دعا نمازگزار حوائج خود را از خداوند مى خواهد.
13 - نماز امام حسن عسگرى عليه السلام :  
اين نماز چهارركعت است كه در ركعت اول و دوم يكبار حمد و پانزده بار سوره زلزال و در ركعت سوم وچهارم يكبار سوره حمد و پانزده بار سوره توحيد خوانده مى شود. سپس نمازگزار دعا مى كند و حاجتهاى خود را از خداوند طلب مى كند.
14 - نماز امام زمان (عج ):  
اين نماز دو ركعت است كه در هر ركعت يكبار حمد و يكبار سوره توحيد خوانده مى شود و نماز گزار وقتى به آيه اياك نعبد و اياك نستعين مى رسد صدبار آن را تكرار مى كند و بعد از نماز دعاى فرج حضرت را مى خواند: اللهم عظم البلاء و برح الخفاء وانكفشف الغطاء و ضاقت الارض بما وسعت السماء و اليك يا رب المشتكى و عليك المعول فى الشدة والرخاء اللهم صلى على محمد و آل محمد الذين امرتنابطاعتهم و عجل اللهم فرجهم بقائمهم واظهر اعزازه يامحمد يا على ، يا على يا محمد، اكفيانى فانكما كافياى يامحمد يا على ، يا على يا محمد، انصرانى فانكما ناصراى يا محمد يا على ، يا على يا محمد احفظانى فانكما حافظاى يا مولاى يا صاحب الزمان يامولاى يا صاحب الزمان ، يا مولاى يا صاحب الزمان ، يا مولاى يا صاحب الزمان ، الغوث الغوث الغوث ، ادركنى ، ادركنى ، ادركنى ، الامان ، الامان ، الامان .
به پرسشهاى زير پاسخ دهيد:  
1 - نماز حضرت على (ع ) چگونه خوانده مى شود؟
2 - نماز امام حسين (ع ) چگونه خوانده مى شود؟
3 - نماز فاطمه زهرا(س ) چگونه خوانده مى شود ؟
4 - نماز امام زمان (عج ) چگونه خوانده مى شود؟
5 - نماز پيامبر (ص ) براى چه كارى مفيد است ؟
درس يازدهم : روزه 
مى دانيم كه همانطور كه بدن پس از چند ساعت كار مداوم و پشت سر هم نياز به استراحت دارد، دستگاه گوارشى هم با كار مداوم و يكنواخت ، سالى يك بار نياز به استراحت دارد و بايد به خانه تكانى بدن پرداخت و چربى و قند و مواد اضافى را كه در مدت يك سال ذخيره كرده ، بايد از بين برد و بدن را از آلودگى و غبار تميز كرد بديهى است كه بهترين راه براى استراحت دادن به دستگاه گوارش و رفت و روب و جاروب كردن بدن ، روزه است كه انسان در مدت معينى از خوردن و آشاميدن پرهيز كند تا هم كمكى به جسم و بدن خود كرده باشد و هم بخاطر مبارزه با نفس و غرايز و شيطان وجود خود كه انسان را به قانون شكنى وادار مى سازد، بتوان به ورزش و پرورش روح و روان پرداخت و شيطان درون را نااميد ساخت پس روزه به صورت ظاهر، عبارت از دورى از خوردن و آشاميدن از هنگام اذان صبح تا مغرب است ولى در حقيقت ، پرهيز از هر گناه و قانون شكنى است .همانطور كه جسم با ورزش و نرمش توانمند و قوى مى گردد روح وانديشه انسان هم با مبارزه با غرايز قدرتمند مى شود تا جايى كه انسان مى تواند در برابر خواسته هاى نامشروع آنها پايدارى و مقاومت كند كسانى كه اين تمرين مبارزاتى را ندارند در برابر هوسها و خواسته هاى درونى تاب و توان مقاومت ندارند و زود تسليم خواسته ها و غرايز مى شوند و اسير شيطان مى گردند ولى مردان خدا كه در رمضان در برابر غرايز و خواسته هاى خود مى ايستند و قانون شكنى و گناه را كنار مى گذارند و راحتى مى توانند در برابر تمايلات شيطانى پايدارى نمايند و خواسته خداوند را اجرا كنند آرى روزه همانطور كه بدن را از رسوبات چربى و قند و غيره پالايش مى كند و به دستگاه گوارش استراحت مى دهد سبب پاكيزگى روح از پليدى و ناپاكى مى شود.

اقسام نماز:  
نماز به دو دسته تقسيم مى شود:
1 - نمازهاى واجب
2 - نمازهاى مستحب
الف - نمازهاى واجب
عبارتند از:
1 - نمازهاى يوميه (شبانه روزى )
2 - نماز آيات
3 نماز ميت
4 - نماز طواف واجب خانه كعبه
5 - نماز قضاى خود و قضاى پدر و مادر كه بر عهده پسر بزرگتر است .
6 - نمازى كه با جير شدن يا به نذر و قسم واجب مى شود.
نمازهاى يوميه :  
در شبانه روز انسان بايد پنج بار نماز بخواند و اين نماز كه به نام نماز روزانه معروف است عبارتند از:
1 - نماز صبح كه دو ركعت است كه نمازگزار از اذان صبح تا قبل از طلوع آفتاب فرصت دارد بخواند.
2 - نماز ظهر كه چهار ركعت است
3 - نماز عصر است كه همانند نماز ظهر چهار ركعت است و وقت اين دو نماز از اذان ظهر تا اذان غروب است .
4 - نماز مغرب - كه وقت شرع آن بعد از اذان مغرب است و پايان وقت آن تا نزديك نصف شب است .
5 - نماز عشاء كه وقت آن بعد از نماز مغرب است تا نصف شب .
واجبات نماز:  
واجبات نماز يازده چيز است : كه بعضى ركن وبعضى غير ركن اند .
در ركن اگر چيزى اضافه يا كم شود حتى اگر اشتباه باشد نماز باطل است ولى در غير ركن اگر از روى فراموشى كم يا زياد شود نماز باطل نيست .
آنهايى كه ركن اند عبارتند از:  
1 - نيت :  
يعنى نماز را بخاطر نزديك شدن بخداوند و اطاعت از فرمان او بخواند.
2 - تكبيرة الاحرام :  
يعنى پس از نيت مى گويد: الله اكبر
3 - قيام :  
يعنى ايستادن در موقع تكبيرة الاحرام و پيش از ركوع كه به آن قيام متصل به ركوع گويند.
4 - ركوع :  
يعنى بعد از قرائت حمد و سوره در ركعت اول و دوم و يا بعد از تسبيحات چهارگانه در ركعت سوم و چهارم .
نماز گزار ركوع مى كند يعنى در پيشگاه الهى به احترام او به قدرى خم مى شود كه كف دستها به زانوها برسد، آنگاه ذكر ركوع را مى خواند: سبحان ربى العظيم و بحمده
5 - سجود:  
يعنى نماز گزار بعد از هر ركعت دو سجده مى كند كه پيشانى و كف دو دست و سر دو زانو و سر دو انگشت شصت پا را بر زمين مى گذارد و ذكر سجده را مى خواند:
سبحان ربى الاعلى و بحمده
و آنهايى كه غير از ركن اند عبارتند از:  
1 - قرائت :  
يعنى خواندن حمد و سوره در ركعت اول و دوم نماز
2 - ذكر:  
كه عبارت از ذكر ركوع و سجود است .
3 - تشهد:  
در ركعت دوم و ركعت آخر نمازها بايد نمازگزار بعد از سجده دوم بنشيند و تشهد بخواند:
اشهد ان لااله الاالله وحده لاشريك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله ، اللهم صل على محمد و آل محمد.
4 - سلام :  
نمازگزار بعد از تشهد ركعت آخر، نماز سلام مى هد و مى گويد:
السلام عليك ايهاالنبى و رحمة الله و بركاته السلام علينا و على عبادالله الصالحين السلام عليكم و رحمة الله و بركاته .
5 - ترتيب :  
يعنى نمازگزار بايد نماز را به ترتيب بخواند يعنى حمد را قبل از سوره و ركوع را قبل از سجده و تشهد را قبل از سلام بخواند و چنانچه پس و پيش ‍ خواند نمازش باطل مى شود.
6 - موالات :  
يعنى نمازگزار تمام بخشهاى نماز را بايد بدون فاصله و پشت سرهم انجام دهد.
اذان و اقامه :  
فرا رسيدن وقت هر نماز با اذان اعلام مى شود، هنگام سپيده صبح ، ظهر عصر، غروب آفتاب و در نخستين لحظات تاريك شدن هوا در هر منطقه اسلامى با آهنگ روح نواز اذان به همه اعلام مى شود كه وقت نماز فرا رسيده است .
اذان يكى از شعائر اسلامى و سنت مؤ كد است كه همواره مسلمانان را متنبه و آگاه مى سازد.
چگونگى اذان و اقامه :  
الله اكبر اذان 4 مرتبه اقامه 2 مرتبه
اشهد ان لااله الاالله اذان 2 مرتبه اقامه 2 مرتبه
اشهدان محمد رسول الله اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
اشهد ان عليا ولى الله اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
حى على الصلوة اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
حى على الفلاح اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
حى على خيرالعمل اذان 2 مرتبه ، اقامه 2 مرتبه
قد قامت الصلوة اقامه 2 مرتبه
الله اكبر اذان 2 مرتبه ، اقامه 1 مرتبه
لااله الاالله اذان 2 مرتبه ، اقامه 1 مرتبه
 

فصل دوم : اسرار و آثار نماز
آيات
16 - نماز بازدارنده از فحشاء و منكرات
واقم الصلوة ان الصلوة تنهى عن الفحشاء و المنكر و لذكر الله اكبر:
نماز را برپا دار، زيرا نماز انسان را از كارهاى زشت و ناپسند باز مى دارد و ياد خدا بسيار بزرگتر است .
(سوره عنكبوت ، آيه 45)
17 - ياد خدا مايه آرامش دلها
الا بذكر الله تطمئن القلوب ؛
آگاه باشيد تنها با ياد خدا دلها آرامش مى يابد.
(سوره رعد، آيه 28)
18 - نماز سبب رستگارى
قد افلح من تزكى ، و ذكر اسم ربه فصلى :
مسلما رستگار مى شود كسى كه خود را تزكيه كند، و نام پروردگارش را به ياد آورد و نماز بخواند.
(سوره اعلى ، آيات 14 و 15)
19 - نماز و ياد خدا
و اقم الصلوة لذكرى :
نماز را براى ياد من به پا داريد.
(سوره طه ، آيه 14)
20 - اهداف شيطان از بازداشتن نماز
انما يريد الشيطان ان يوقع بينكم العداوة و البغضاء فى الخمر و الميسرو يصدكم عن ذكر الله و عن الصلوة فهل انتم منتهون :
شيطان مى خواهد در ميان شما به وسيله شراب و قمار عداوت ايجاد كند و شما را از ذكر خدا و از نماز بازدارد، آيا (با اين همه زيان و فساد و با اين نهى اكيد) خوددارى خواهيد كرد؟
(سوره مائده ، آيه 91)

نام كتاب : راز نماز (براى جوانان )
تاءليف : محسن قرائتى
تدوين : جواد محدّثى
فهرست مطالب 
 سخن ناشر
 اى مهربان خداى
 نماز، عبادتى بزرگ
 چرا عبادت ؟
 ريشه هاى عبادت
  1. عظمت خدا
  2. احساس نياز و وابستگى
  3. سپاس نعمت
  4. فطرت
 چگونه عبادت كنيم ؟
  1. آگاهانه باشد.
  2. عاشقانه باشد.
  3. خالصانه باشد.
  4. خاشعانه باشد.
  5 . مخفيانه باشد.
 شرايط تكليف
  1. بلوغ
  2. قدرت
  3. اختيار
  4. عقل
 عبادت ، در ترازوى سنجش
 شرايط صحّت عبادت
 شرايط قبولى عبادت
  1. در بُعد اعتقادى ، ((ايمان ))
  2. در بُعد سياسى ، ((ولايت ))
  3. در بُعد اخلاقى ، ((تقوا))
  4. در بُعد اقتصادى ، ((رسيدگى به محرومين ))
  5 . در بُعد اجتماعى ، ((خوش رفتارى ))
  6. در بُعد خانوادگى ، ((رعايت حقوق ))
 نشانه قبولى عبادت
 شرايط كمال عبادت
  1. مشكل تر بودن
  2. نظم و تداوم
  3. مهم تر بودن
  4. بركت داشتن
  5 . سبقت گرفتن
  6. نشاط و دوام
  7. بصيرت و يقين
 سيماى نماز
 نماز، سپاس نعمت
 ادب و آداب نماز
 مقدّمات نماز
  1. طهارت
  2. لباس و مكان نمازگزار
  3. شناخت قبله
  4. اذان
 مقارنات نماز
  1. نيّت
 نيّت چيست ؟
 اخلاص
  راه رسيدن به اخلاص
  نشانه هاى اخلاص
  1. عدم توقّع از ديگران
  2. توجّه به تكليف ، نه عنوان
  3. پشيمان نشدن
  4. عدم تاءثير استقبال يا بى اعتنايى
  5 . يگانگى ظاهر و باطن
  2. تكبير
  3. قرائت
 سوره حمد
 سوره توحيد
  4. ركوع
  5 . سجود
  6. ذكر سُبْحانَ اللّه
  7. قنوت
  8 . تشهّد
  9. سلام
 تعقيبات نماز
 تسبيحات حضرت زهرا عليهاالسلام
 سجده شكر
 نماز جماعت
 عدالت پيشنماز
 نمازهاى ديگر
  1. نماز جمعه
  2. نماز باران
 آداب اين نماز از جمله عبارت اند از:
  3. نماز عيد
  4. نمازهاى نافله
 نافله ، نماز صبح ، دو ركعت ، پيش از نماز صبح .
 نافله ، نماز ظهر، هشت ركعت ، پيش از نماز ظهر.
 نافله ، نماز عصر، هشت ركعت ، پيش از نماز عصر.
 نافله ، نماز مغرب ، چهار ركعت ، بعد از نماز مغرب .
 نافله ، نماز عشا، دو ركعت نشسته ، پس از نماز عشا.
 نافله شب (نماز شب ) يازده ركعت ، پيش از اذان صبح كه هشت ركعت آن ، نافله شب نامدارد و دو ركعتش به نام نماز شَفع و يك ركعت هم به نام نماز وَترمشهور است  

ثواب خواندن نماز جعفر بن ابى طالب عليه السلام

ابى رحمه الله قال حدثنى سعدبن عبدالله عن احمد بن ابى عبدالله عن ابيه عن على بن اسباط عن ابراهيم بن ابى البلاد قال قلت لابى الحسن عليه السلام اى شى لمن صلى صلاه جعفر قال لو كان عليه مثل رمل عالج و زبد البحر ذنوبا لغفرها الله له قلت هذه لنا قال فلمن هى الا لكم خاصه قال قلت فاى شى يقرا فيها من القرآن قال اقرا فيهااذا زلزلت و اذا جاء نصر الله و انا انزلناه فى ليله القدر و قل هو الله احد
ترجمه :
1. راوى مى گويد: از امام كاظم عليه السلام پرسيدم كسى كه نماز جعفر را بخواند، چه ثوابى دارد فرمودند: اگر گناهان او مانند شنهاى انبوه و كف دريا باشد، خداوند آنها را مى آمرزد. گفتم : اين ثواب براى ماست ؟ فرمود: پس ‍ براى كيست ! اين ثواب مخصوص شماست . گفتم : در اين نماز چه سوره اى بخوانم ؟ فرمودند: سوره (اذا زلزلت )، (اذا جاء نصرالله )، (انا انزلناه فى ليله القدر) و (قل هو الله احد) را بخوان . 

ثواب خواندن نمازهاى پنجگانه در وقتشان

حديث : 1

ابى رحمه الله قال حدثنا بن عبدالله عن احمد بن محمدبن عيسى عن الحسين بن سعيد عن ابن ابى عمير عن عبدالرحمن بن الحجاج عن ابان بن تغلب قال قال ابو عبدالله عليه السلام يا ابان هذه الصلوات الخمس المفروضات من اقامهن و حافظ على مواقيتهن لقى الله يوم القيامه و له عنده عهد يدخله به الجنه و من لم يصلهن لمواقيتهن فذلك اليه آن شاء غفر له و آن شاء عذبه .
ترجمه :
1. امام صادق عليه السلام فرمودند: اى ابان ! اگر كسى اين پنج نماز واجب را به پا دارد و مواظب وقت آنها باشد، روز قيامت در حالى خداوند را ديدار مى كند كه پيمانى دارد كه خداوند او را بخاطر آن وارد بهشت مى كند و كسى كه آنها را در وقت خودشان نخواند، اگر خداوند بخواهد او را مى بخشد و اگر بخواهد عذاب مى كند.

آثار و بركات مسجد در روايات

هشت فايده مسجد

قالَ الْحَسَنُ ابْنُ عَلِىٍّ - عَلَيْهِ السَّلامُ - :

مَنْ اَدامَ الْاِخْتِلافَ اِلَى الْمَسجِدِ اَصابَ اِحْدى ثَمانٍ: ايَةً مُحْكَمَةً وَ اَخاً مُسْتَفاداً وَ

عِلْماًمُسْتَطْرَفاً، وَ رَحْمَةً مُنتَظِرةً وَ كَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى الْهُدى اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ رَدِىٍّ وَ تَرَكَ

الذُّنُوبَ حَياءً اَوْخَشْيَةً بحار الأنوار ج‏75 ص 108

كسى كه همواره به مسجد (براى اقامه نماز و غيره) رفت و آمد كند، يكى از اين هشت‏فايده به او برسد:

.1 استفاده از آيه روشنى از قرآن.

.2 يافتن رفيق نيك.

.3 فراگيرى علم تازه.

.4 برخوردارى از رحمتى كه در انتظارش بود.

.5 شنيدن سخنى كه راهنماى راه باشد.

.6 از انحراف در امان باشد.

.7 موجب ترك گناه از روى حيا شود.

8 .موجب ترك گناه بر اثر ترس گردد

محبوبترین افراد مسجد

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ ع

قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص لِجَبْرَئِيلَ ع يَا جَبْرَئِيلُ أَيُّ الْبِقَاعِ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ

قَالَ الْمَسَاجِدُ وَ أَحَبُّ أَهْلِهَا إِلَى اللَّهِ أَوَّلُهُمْ دُخُولًا وَ آخِرُهُمْ خُرُوجاً مِنْهَا

رسول خدا ص از جبرئيل پرسيد كدام مكان نزد خدا محبوب است . جبرئيل فرمود مساجد و محبوبترین افراد مسجد نزد خدا كسانی هستند كه زودتر از همه وارد ودیرتر ازهمه از مسجد خارج می شوند.

الكافي ج 3 ص 9 48

فوائد مسجد درعالم برزخ و قبر

الشَّيْخُ شَاذَانُ بْنُ جَبْرَئِيلَ الْقُمِّيُّ فِي كِتَابِ الْفَضَائِلِ، بِإِسْنَادِهِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ

مَسْعُودٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ص فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ أَنَّهُ رَأَى لَيْلَةَ الْإِسْرَاءِ هَذِهِ الْكَلِمَاتِ

مَكْتُوبَةً عَلَى الْبَابِ السَّادِسِ مِنَ الْجَنَّةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ

اللَّهِ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَكُونَ قَبْرُهُ وَاسِعاً فَسِيحاً فَلْيَبْنِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَا تَأْكُلَهُ

الدِّيدَانُ تَحْتَ الْأَرْضِ فَلْيَكْنُسِ الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ لَا يُظْلَمَ لَحْدُهُ فَلْيُنَوِّرِ

الْمَسَاجِدَ وَ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَبْقَى طَرِيّاً تَحْتَ الْأَرْضِ فَلَا يَبْلَى جَسَدُهُ فَلْيَشْتَرِ

بُسُطَ الْمَسْجِدِ

از عبدالله بن مسعود از رسول خدا ص درحديث طولاني كه شب معراج، بردر ششم بهشت اين كلمات را ديد الْجَنَّةِ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ عَلِيٌّ وَلِيُّ اللَّهِ ..كسي كه دوست دارد قبر او وسيع شود مسجد بنا كند، و كسي كه دوست دارد كرم هاي زير زمين او را نخورند مساجد را جارو كند، و كسي كه دوست دارد قبر و لحدش تاريك نشود بايد چراغ مساجد را روشن نگاه دارد و كسي كه دوست دارد بدنش در زير زمين، تر و تازه بماند و فاسد نشود براي مسجد حصير و فرش بخرد .

مستدرك‏الوسائل ج 3 ص‏385

فوائد مسجد در دنیا

قَالَ النَّبِيُّ ص إِذَا دَخَلَ الْعَبْدُ الْمَسْجِدَ فَقَالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ قَالَ

الشَّيْطَان‏ كَسَرَ ظَهْرِي وَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِهَا عِبَادَةَ سَنَةٍ وَ إِذَا خَرَجَ مِنَ الْمَسْجِدِ يَقُولُ

مِثْلَ ذَلِكَ كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ شَعْرَةٍ عَلَى بَدَنِهِ مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ مِائَةَ دَرَجَةٍ

پيامبر ص فرمودند هنگامي كه بنده خدا داخل مسجدشود وبگويد أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ

الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ ، شيطان مي گويد پشتم شكست ، خداوند به خاطر همين

استعاذه كه انجام داده پاداش عبادت يك سال را در پرونده اعمالش ثبت مي كند.

جامع الاخبار /69

زنان و مسجد

1- اِذا اسْتَأْذَنَتْ اِمْرَأَةُ اَحَدِكُمْ اِلَى الْمَسْجِدِ فِلايَمْنَعْها؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: اگر زنتان اجازه رفتن به مسجد

خواست، مانع او نشويد.

مستدرك الوسائل ، ج 3 ص446

2- لا تَمْنَعُوا النِّساءَ حُظوظَهُنَّ مَنِ الْمَساجِدِ اِذَا اسْتِأْذَنُوكُمْ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: هنگامى كه زنان از شما اجازه رفتن به

مسجد و بهره بردن از آن را مى‏خواهند، آنان را منع و محروم‏ نكنيد.

صحيصح مسلم4 ص 161



محو گناه در راه مسجد و نماز جماعت

اَبَا الْحَسَنِ مُوسَى ابْنَ جَعْفَرٍ عَلَيْهِمَا السَّلامُ يُحَدِّثُ عَنْ اَبيهِ - عَلَيْهِ السَّلامُ - اَنَّهُ

قالَ:مَنْ اَسْبَغَ وُضوئَهُ فى بَيْتِهِ وَ تَمَشَّطَ وَ تَطَيَّبَ ثُمَّ مَشى مَنْ بَيْتِهِ غَيْرَ مُسْتَعْجِلٍ

وَ عَلَيْهِ السَّكينَةُ وَالْوقارُ اِلَى مُصَّلاهُ رَغْبَةً فى جَماعَةِ الْمُسْلِمينَ لَمْ يَرْفَعْ قَدَماً وَ

لَمْ يَضَعْ اُخْرى اِلَّا كُتِبَ لَهُ‏حَسَنَةٌ، وَ مَحَتْ عَنْهُ سَيِّئَةٌ وَ رُفِعَتْ لَهُ دَرَجَةٌ فَاِذا ما دَخَلَ

الْمَسْجِدَ اِلى اَنْ قالَ عَلَيْهِ السَّلامُ -ثُمَّ اِفْتَتَحَ الصَّلوةَ مَعَ الْاِمامِ جَماعَةً اِلَّا وَجَبَتْ

لَهُ مِنَ اللَّهِ الْمَغْفِرَةُ وَ الْجَنَّةُ مِنْ قَبْلِ اَنْ يُسَلِّمَ‏الْاِمامُ

امام موسى ابن جعفر (ع) از پدر بزرگوارش نقل فرمود: كسى كه در منزلش وضوى كامل‏بيگرد و مويش را شانه كند و خود را معطّر نمايد، سپس از خانه‏اش بدون عجله و باآرامش و وقار بيرون آيد و به طرف محل نماز برود در حالى كه ميل به جماعت‏مسلمين دارد قدمى از زمين برنمى‏دارد و نمى‏گذارد مگر اين كه يك حسنه برايش‏نوشته شود و يك گناه از او محو گردد و يك درجه به خدا نزديك شود تا زمانى كه‏داخل مسجد شود. تا اينكه فرمود: سپس نماز را با امام جماعت شروع كند از طرف‏خدا مغفرت و بهشت بر او واجب مى‏شود قبل از اينكه امام سلام نماز را بدهد. جامع احاديث الشيعه، ج‏6، ص387

قصری در بهشت :

مَنْ كانَ الْقُرْانُ حَديثَهُ وَ الْمَسْجِدُ بَيْتَهُ بَنَىَ اللَّهُ لَهُ بَيْتاً فِى الْجَنَّةِ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: هر كس كلامش قرآن و خانه‏اش مسجد باشد، خداوند منزلى در بهشت براى او بنامى‏كند

وسائل الشیعه ج3ص481



بركات تردد در مسجد :

أَلا اَدُلُّكُمْ عَلى ما يَمْحُو اللَّهُ بِهِ الْخَطايا، وَ يَرْفَعُ بِهِ الدَّرَجاتِ؟

قالُوا: بَلى يا رَسُولَ اللَّهِ.

قالَ: اِسْباغُ الْوُضُوءِ عَلَى الْمَكارِهِ وَ كَثْرَةُ الْخُطى اِلَى الْمَساجِدِ وَ اِنْتِظارُ الصَّلاةِ بَعْدَ الصَّلاةِ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: آيا شما را به كارهايى كه خدا به سبب آن خطاها را

از بين برده و درجات انسان را بالا مى‏برد، راهنمايى كنم؟

گفتند: آرى، اى رسول خدا.

فرمود:

1. در حال شدت و سختي، وضوى تمام و كامل گرفتن.

2 .بسيار رفتن به مساجد.

.3 انتظار نماز پس از نماز الریاض الصالحین ، ص 297

پاداش تمیز كردن مسجد :

مَنْ وَقَّرَ الْمَسْجِدَ مِنْ نُخامَتهِ لَقِىَ اللّهَ يَوْمَ الْقِيامَةِ ضاحِكاً قَدْ اُعْطِىَ كِتابَهُ بِيَمينِهِ

وَ اَنّ ‏الْمَسْجِدَ لَيَلْتوى عِنْدَ النُّخامَةِ كَتَلَوّى اَحَدِ كُمْ بِالْخَيْزَرانِ اِذا وَقَعَ بِهِ؛

امام علي (ع) فرمود: كسى كه به احترام مسجد از انداختن اخلاط در آن خوددارى كند، درروز قيامت با سرور و شادمانى و در حالى كه نامه اعمالش را در دست راست دارد،خداوند متعال را ملاقات مى‏كند. كسى كه در مسجد خلط مى‏اندازد، مسجد به خود مى‏پيچد، همان طور كه اگر يكى از شما را با چوبي بزنند، از شدّت دردبه خود مى‏پيچد

بحار الانوارج80 ص381

اهل مسجد زائر خدا ست

أَهْلُ الْمَسْجِدِ زُوَّارُ اللَّهِ وَ حَقٌّ عَلَى الْمَزُورِ و التُّحْفَةُ لِزَائِرِه

امام حسين (ع) فرمود: اهل مسجد، زائران خدايند و بر صاحب خانه است كه به زائرش هديه دهد.

إرشاد القلوب إلى الصواب ج‏1 ص 77

پاداش احترام به مسجد :

مَنْ رَدَّ تَعْظيماً لِحَقِّ الْمَسْجِدِ جَعَلَ اللَّهُ ذلِكَ قُوَّةً فى بَدَنِهِ و كُتِبَ لَهُ بِها حَسَنَةٌ

وَ حُطَّ عَنْهُ بِهاسَيِّئَةٌ وَ قالَ: لا تَمُرُّ بِداءٍ فى جَوْفِهِ اِلَّا اَبْرَأَتْهُ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله)

فرمود: هر كس براى احترام مسجد، آب دهان خود را فرو برد و در مسجد نيندازد، خداوند آن‏را مايه ي، قدرت و توانايى و پاداش ننيكي برايش ‏مى‏نويسد و گناهى را از او مى‏آمرزد و حضرت ادامه دادند: آب دهان، به هر دردى دربدن او برخورد كند، آن را شفا مى‏بخشد. . وسائل الشیعه ج3ص499

پاداش نظافت مسجد :

1- مَنْ قَمَّ مَسْجِداً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ عِتْقَ رَقَبَةٍ وَ مَنْ اَخْرَجَ مِنْهُ ما يَقْذِى عَيْناً كَتَبَ اللَّهُ - عَزَّ وَ جَلَّ -

لَهُ‏كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: هر كس مسجدى را خاكروبى كند، خداوند پاداش آزاد كردن بنده‏اى را برايش‏مى‏نويسد و اگر از اين مسجد به اندازه خاشاكى كه در چشم رود، غبار برگيرد، خداونددو برابر رحمت خويش را به وى عطا مى‏فرمايد.

بحار الانوار ج 80ص 383

2- مَنْ كَنَسَ الْمَسْجِدَ يَوْمَ الْخَميسِ، لَيْلَةَالْجُمُعَةِ فَاَخْرَجَ مِنَ التُّرابِ ما يَذُرُّ فِى الْعَيْن غَفَرَ اللَّهُ لَهُ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: كسى كه در روز پنجشنبه، شب جمعه، به نظافت مسجد بپردازد، و به اندازه ‏سرمه‏اى در چشم غبار از مسجد برگيرد، خداوند او را مى‏آمرزد.

وسائل الشیعه ج3ص511

درود فرشتگان :

- يا اَباذَرِّ! اِنَّ اللَّهَ يُعْطيكَ ما دُمْتَ جالِساً فِى الْمَسْجِدِ بِكُلِّ نَفَسٍ تَتَنَفَّسُ فيهِ،

دَرَجَةً فِى الْجَنِّةِ وَتُصَلّى عَلَيْكَ الْمَلائِكَةُ وَ يَكْتُبُ لَكَ بِكُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسْتَ فيهِ عَشْرَ

حَسَناتٍ وَ يُمْحى عَنْكَ عَشْرَسَيِّاتٍ...؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: اى ابوذر! خداوند متعال )تا وقتى كه در مسجد نشسته‏اى( در مقابل هر نفسى كه‏مى‏كشى، درجه‏اى در بهشت به تو عطا مى‏كند، و فرشتگان نيز بر تو درود مى‏فرستند ودر برابر هر نفس، ده پاداش نيك به تو عطا و ده گناه از تو محو مى‏نمايند.

وسائل الشیعه ج3ص86

شكست شيطان

اِذا دَخَلَ الْعَبْدُ الْمَسْجِدَ فَقالَ: اَعُوذُ بِاللَّهِ‏مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ قالَ: اُوَّه،كَسَرَ

ظَهْرى وَ كَتَبَ اللَّهُ ‏لَهُ بِها عِبادَةَ سَنَةٍ.

وَ اِذا خَرَجَ مِنَ الْمَسْجِدِ يَقُولُ مِثْلَ ذلِكَ، كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ شَعْرَةٍ عَلى بَدَنِهِ ‏مِائَةَ حَسَنَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ

مِائَةَ دَرَجَةٍ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: اگر بنده‌ا‌ي هنگام ورود به مسجد استعاذه كند و »اعوذ بالله من الشيطان الرجيم« بگويد، شيطان مى‏گويد: آه كمرم شكست!و خداوند به پاداش اين عمل، براى او عبادت يك سال مى‏نويسد و چنانچه هنگام‏خروج از مسجد، استعاذه كند، خداوند به تعداد هر مويى كه بر بدن اوست، صد پاداش نيك ‏براى او مى‏نويسد و صد درجه او را بالا مي برد.

مستدرك الوسائل ج3ص389

شفاعت كردن

اِنَّ اللَّهَ وَعَدَ اَنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ ثَلاثَةَ نُفُورٍ بِغَيْرِ حِسابٍ وَ يَشْفَعَ كُلَّ واحِدٍ مِنْهُمْ فى ثَمانينَ اَلْفاً،اَلْمُوذِّنُ وَ الْاِمامُ، وَ رَجُلٌ يَتَوَضَّأُ ثُمَّ يَدْخُلُ الْمَسْجِدَ فَيْصَّلى فِى الْجَماعَةٍ؛

پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله) فرمود: همانا خداوند به سه كس وعده داده، بدون حساب وارد بهشت شوند، و هريك هشتاد هزار نفر را شفاعت كنند:

1. مؤذن.

2. امام جماعت.

3. كسى كه وضو بگيرد، سپس به مسجد رفته و نماز را به جماعت به بخواند. مستدرك الوسائل ج1ص488 

احكام نماز جماعت


مسأله 1399
مستحب است نمازهای واجب خصوصا نمازهای یومیه را به جماعت بخوانند و در نماز صبح و مغرب و عشا ، خصوصا برای همسایه مسجد وكسی كه صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است .
مسأله 1400
در روایتی وارد شده است كه اگر یك نفر به امام جماعت اقتدا كند ، هر ركعت از نماز آنان ثواب صد و پنجاه نماز دارد و اگر دو نفر اقتدا كنند هر ركعتی ثواب ششصد نماز دارد و هر چه بیشتر شوند ، ثواب نمازشان بیشتر می شود تا بده نفر برسند و عده آنان كه از ده گذشت ، اگر تمام آسمانها كاغذ و دریاها مركب و درختها قلم و جن و انس و ملائكه نویسنده شوند ، نمی توانند ثواب یك ركعت آن را بنویسند .
مسأله 1401
حاضر نشدن به نماز جماعت از روی بیاعتنائی جایز نیست وسزاوار نیست كه انسان بدون عذر نماز جماعت را ترك كند .
مسأله 1402
مستحب است انسان صبر كند كه نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت كه فرادی یعنی تنها خوانده شود بهتر است . و نیز نماز جماعتی را كه مختصر بخوانند از نماز فرادی كه آن را طول بدهند بهتر می باشد .
مسأله 1403
وقتی كه جماعت برپا می شود ، مستحب است كسی كه نمازش را فرادی خوانده دوباره با جماعت بخواند . واگر بعد بفهمد كه نماز اولش باطل بوده ، نماز دوم او كافی است .
مسأله 1404
اگر امام یا مأموم بخواهد نمازی را كه به جماعت خوانده دوباره با جماعت بخواند در صورتیكه جماعت دوم و اشخاص آن غیر از اول باشد اشكال ندارد .
مسأله 1405
كسی كه در نماز وسواس دارد و فقط در صورتیكه نماز را با جماعت بخواند از وسواس راحت می شود ، باید نماز را با جماعت بخواند .
مسأله 1406
اگر پدر یا مادر به فرزند خود امر كند كه نماز را به جماعت بخواند ، چون اطاعت پدر و مادر واجب است بنابر احتیاط واجب باید نماز را به جماعت بخواند وقصد استحباب نماید .
مسأله 1407
احتیاط واجب آن است كه نماز عید فطر و قربان را در زمان غیبت امام علیه السلام بقصد رجاء با جماعت بخوانند ونمازهای مستحبی را هم نمی شود به جماعت خواند ، مگر نماز استسقاء كه برای آمدن باران می خوانند .
مسأله 1408
موقعی كه امام جماعت نماز یومیه می خواند ، هر كدام از نمازهای یومیه را میشود باو اقتدا كرد ولی اگر نماز یومیه‌اش را احتیاطا دوباره میخواند فقط در صورتی كه مأموم احتیاطش با امام یكی باشد میتواند باو اقتدا كند .
مسأله 1409
اگر امام جماعت قضای نماز یومیه خود را میخواند میشود به او اقتدا كرد ، ولی اگر نمازش را احتیاطا قضا میكند ، یا قضای نماز كس دیگر را میخواند ، اگر چه برای آن پول نگرفته باشد ، اقتدای باو اشكال دارد مگر انسان بداند كه از آن كس كه برای او قضا میخواند نماز فوت شده كه در این صورت اقتدای باو اشكال ندارد .
مسأله 1410
اگر انسان نداند نمازی را كه امام میخواند نماز واجب یومیه است یا نماز مستحب ، نمیتواند به او اقتدا كند .
مسأله 1411
اگر امام در محراب باشد و كسی پشت سر او اقتدا نكرده باشد كسانی كه دو طرف محراب ایستاده‌اند و به واسطه دیوار محراب امام را نمیبینند نمیتوانند اقتدا كنند ، بلكه اگر كسی هم پشت سر امام اقتدا كرده باشد ، اقتدا كردن كسانی كه دو طرف او ایستاده‌اند وبه واسطه دیوار محراب امام را نمیبینند اشكال دارد .
مسأله 1412
اگر به واسطه درازی صف اول ، كسانی كه دو طرف صف ایستاده‌اند امام را نبینند میتوانند اقتدا كنند . ونیز اگر به واسطه درازی یكی از صفهای دیگر كسانی كه دو طرف آن ایستاده‌اند ، صف جلوی خود را نبینند میتوانند اقتدا نمایند .
مسأله 1413
اگر صفهای جماعت تا درب مسجد برسد ، كسی كه مقابل درب پشت صف ایستاده نمازش صحیح است و نیز نماز كسانی كه پشت سر او اقتدا میكنند صحیح میباشد ، ولی نماز كسانی كه دو طرف او ایستاده‌اند و صف جلو را نمیبینند اشكال دارد .
مسأله 1414
كسی كه پشت ستون ایستاده ، اگر از طرف راست یا چپ به واسطه مأموم دیگر بامام متصل نباشد ، نمیتواند اقتدا كند بلكه اگر از دو طرف هم متصل باشد ولی از جلو اتصال نداشته باشد و هیچ كدام از آنها بعض مأمومین صف قبل ولو یك نفر را نبیند جماعتش اشكال دارد .
مسأله 1415
جای ایستادن امام باید از جای مأموم بلند تر نباشد ولی اگر مكان امام مقدار خیلی كمی بلند تر باشد اشكال ندارد ، ونیز اگر زمین سراشیب باشد و امام در طرفی كه بلند تر است بایستد در صورتیكه سراشیبی آن زیاد نباشد وطوری باشد كه به آن ، زمین مسطح بگویند مانعی ندارد .
مسأله 1416
اگر جای مأموم بلند تر از جای امام باشد در صورتیكه بلندی به مقدار متعارف زمان قدیم باشد مثل آن كه امام در صحن مسجد و مأموم در پشت بام بایستد اشكال ندارد ولیاگر مثل ساختمانهای چند طبقه این زمان باشد ، جماعت اشكال دارد .
مسأله 1417
اگر بین كسانی كه در یك صف ایستاده‌اند بچه ممیز یعنی بچه‌ای كه خوب و بد را میفهمد فاصله شود ، چنانچه ندانند نماز او باطل است میتوانند اقتدا كنند.
مسأله 1418
بعد از تكبیر امام اگر صف جلو آماده نماز و تكبیر گفتن آنان نزدیك باشد كسی كه در صف بعد ایستاده ، میتواند تكبیر بگوید ولی احتیاط مستحب آنست كه صبر كند تا تكبیر صف جلو تمام شود .
مسأله 1419
اگر بداند نماز یك صف از صفهای جلو باطل است ، در صفهای بعد نمیتواند اقتدا كند ، ولی اگر نداند نماز آنان صحیح است یا نه ، میتواند اقتدا نماید .
مسأله 1420
هر گاه بداند نماز امام باطل است مثلا بداند امام وضو ندارد ، اگر چه خود امام ملتفت نباشد ، نمیتواند باو اقتدا كند .
مسأله 1421
اگر مأموم بعد از نماز بفهمد كه امام عادل نبوده یا كافر بوده ، یا به جهتی نمازش باطل بوده ، مثلا بیوضو نماز خوانده ، نمازش صحیح است .
مسأله 1422
اگر در بین نماز شك كند كه اقتدا كرده یا نه ، چنانچه در حالی باشد كه وظیفه مأموم است مثلا به حمد و سوره امام گوش میدهد میتواند نماز را به جماعت تمام كند و اگر مشغول كاری باشد كه هم وظیفه امام و هم وظیفه مأموم است مثلا در ركوع یا سجده باشد ، باید نماز را به نیت فرادی تمام نماید .
مسأله 1423
انسان در بین نماز جماعت میتواند نیت فرادی كند .
مسأله 1424
اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی كند لازم نیست حمد وسوره را بخواند ، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید ، باید مقداری را كه امام نخوانده بخواند .
مسأله 1425
اگر در بین نماز جماعت نیت فرادی نماید ، بنابر احتیاط واجب نباید دوباره نیت جماعت كند . هم چنین اگر مردد شود كه نیت فرادی كند یا نه وبعد تصمیم بگیرد نماز را با جماعت تمام كند ، نمازش خالی از اشكال نیست .
مسأله 1426
اگر شك كند كه نیت فرادی كرده یا نه ، باید بنا بگذارد كه نیت فرادی نكرده است .
مسأله 1427
اگر موقعی كه امام در ركوع است اقتدا كند و بركوع امام برسد ، اگر چه ذكر امام تمام شده باشد ، نمازش بطور جماعت صحیح است و یك ركعت حساب میشود . اما اگر به مقدار ركوع خم شود و بركوع امام نرسد نمازش بطور فرادی صحیح میباشد و باید آن را تمام نماید .
مسأله 1428
اگر موقعی كه امام در ركوع است اقتدا كند و به مقدار ركوع خم شود وشك كند كه به ركوع امام رسیده یا نه ، نمازش صحیح است وفرادی میشود .
مسأله 1429
اگر موقعی كه امام در ركوع است اقتدا كند و پیش از آن كه به‌اندازه ركوع خم شود ، امام سر از ركوع بردارد ، میتواند نیت فرادی كند یا صبر كند تا امام برای ركعت بعد برخیزد و آن را ركعت اول نماز خود حساب كند . ولی اگر برخاستن امام بقدری طول بكشد كه نگویند این شخص نماز جماعت میخواند ، باید نیت فرادی نماید .
مسأله 1430
اگر اول نماز یا بین حمد و سوره اقتدا كند و پیش از آن كه به ركوع رود ، امام سر از ركوع بردارد نماز او بطور جماعت صحیح است و باید ركوع كند و خود را به امام برساند .
مسأله 1431
اگر موقعی برسد كه امام مشغول خواندن تشهد آخر نماز است چنانچه بخواهد به ثواب جماعت برسد ، باید بعد از نیت و گفتن تكبیره الاحرام بنشیند و تشهد را با امام بخواند ولی سلام را نگوید و صبر كند تا امام سلام نماز را بدهد ، بعد بایستد و بدون آن كه دوباره نیت كند و تكبیر بگوید ، حمد و سوره را بخواند و آنرا ركعت اول نماز خود حساب كند .
مسأله 1432
مأموم نباید جلوتر از امام بایستد وبنابر احتیاط واجب قدری عقب‌تر از امام بایستد و چنانچه قد او بلند تر از امام باشد كه در ركوع و سجودش جلوتر از امام باشد اشكال ندارد .
مسأله 1433
در نماز جماعت باید بین مأموم و امام پرده و مانند آن كه پشت آن دیده نمیشود فاصله نباشد و همچنین است بین انسان و مأموم دیگری كه انسان به واسطه او به امام متصل شده است ، ولی اگر امام مرد و مأموم زن باشد چنانچه بین آن زن و امام یا بین آن زن و مأموم دیگری كه مرد است و زن به واسطه او به امام متصل شده است پرده و مانند آن باشد اشكال ندارد .
مسأله 1434
اگر بعد از شروع به نماز بین مأموم و امام ، یا بین مأموم و كسی كه مأموم به واسطه او متصل به امام است ، پرده یا چیز دیگری كه پشت آنرا نمیتوان دید فاصله شود ، نمازش فرادی میشود و صحیح است .


مسأله 1435
اگر بین جای سجده مأموم و جای ایستادن امام بقدر گشادی بین دو قدم فاصله باشد اشكال ندارد ، ونیز اگر بین انسان و مأمومی كه جلوی او ایستاده و بوسیله او به امام متصل است به همین مقدار فاصله باشد نمازش اشكال ندارد ، و احتیاط مستحب آن است كه جای سجده ماموم با جای كسی كه جلوی او ایستاده ، هیچ فاصله نداشته باشد .
مسأله 1436
اگر مأموم به واسطه كسی كه طرف راست یا چپ او اقتدا كرده به امام متصل باشد و از جلو به امام متصل نباشد ، چنانچه باندازه گشادی بین دو قدم هم فاصله داشته باشند نمازش صحیح است .
مسأله 1437
اگر در نماز ، بین مأموم و امام یا بین مأموم و كسی كه مأموم به واسطه او به امام متصل است بیشتر از یك قدم بزرگ فاصله پیدا شود نمازش فرادی میشود و صحیح است .
مسأله 1438
اگر نماز همه كسانی كه در صف جلو هستند تمام شود یا همه نیت فرادی نمایند ، اگر فاصله باندازه یك قدم بزرگ نباشد نماز صف بعد بطور جماعت صحیح و اگر بیشتر از این مقدار باشد فرادی میشود و صحیح است .
مسأله 1439
اگر در ركعت دوم اقتدا كند ، قنوت و تشهد را با امام میخواند و احتیاط آن است كه موقع خواندن تشهد انگشتان دست و سینه پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند كند ، و باید بعد از تشهد با امام برخیزد و حمد و سوره را بخواند ، واگر برای سوره وقت ندارد ، حمد را تمام كند و در ركوع یا سجده خود را به امام برساند ، یا نیت فرادی كند و نمازش صحیح است ، ولی اگر در سجده به امام برسد ، بهتر است كه احتیاطا نماز را دوباره بخواند .
مسأله 1440
اگر موقعی كه امام در ركعت دوم نماز چهار ركعتی است اقتدا كند ، باید در ركعت دوم نمازش كه ركعت سوم امام است بعد از دو سجده بنشیند و تشهد را به مقدار واجب بخواند وبرخیزد ، و چنانچه برای گفتن سه مرتبه تسبیحات وقت ندارد ، یك مرتبه بگوید و در ركوع یا سجده خود را به امام برساند .
مسأله 1441
اگر امام در ركعت سوم یا چهارم باشد و مأموم بداند كه اگر اقتدا كند و حمد را بخواند به ركوع امام نمیرسد ، بنابر احتیاط واجب باید صبر كند تا امام به ركوع رود ، بعد اقتدا نماید .
مسأله 1442
اگر در ركعت سوم یا چهارم امام اقتدا كند ، باید حمد و سوره را بخواند و اگر برای سوره وقت ندارد ، باید حمد را تمام كند ودر ركوع یا سجده خود را به امام برساند ، ولی اگر در سجده به امام برسد ، بهتر است كه احتیاطا نماز را دوباره بخواند .
مسأله 1443
كسی كه میداند اگر سوره را بخواند در ركوع به امام نمیرسد ، باید سوره را نخواند ولی اگر خواند نمازش صحیح است .
مسأله 1444
كسی كه اطمینان دارد كه اگر سوره را شروع كند یا تمام نماید به ركوع امام میرسد ، احتیاط واجب آن است كه سوره را شروع كند یا اگر شروع كرده تمام نماید .
مسأله 1445
كسی كه یقین دارد ، اگر سوره را بخواند به ركوع امام میرسد ، چنانچه سوره را بخواند و به ركوع نرسد نمازش صحیح است .
مسأله 1446
اگر امام ایستاده باشد و مأموم نداند كه در كدام ركعت است میتواند اقتدا كند ، ولی باید حمد و سوره را به قصد قربت بخواند و اگر چه بعد بفهمد كه امام در ركعت اول یا دوم بوده ، نمازش صحیح است .
مسأله 1447
اگر به خیال این كه امام در ركعت اول یا دوم است حمد و سوره نخواند و بعد از ركوع بفهمد كه در ركعت سوم یا چهارم بوده نمازش صحیح است . ولی اگر پیش از ركوع بفهمد ، باید حمد و سوره را بخواند و اگر وقت ندارد ، فقط حمد را بخواند و در ركوع یا سجده خود را به امام برساند .
مسأله 1448
اگر به خیال این كه امام در ركعت سوم یا چهارم است حمد و سوره بخواند و پیش از ركوع یا بعد از آن بفهمد كه در ركعت اول یا دوم بوده ، نمازش صحیح است .
مسأله 1449
اگر موقعی كه مشغول نماز مستحبی است جماعت برپا شود ، چنانچه اطمینان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد ، مستحب است نماز را رها كند و مشغول نماز جماعت شود . بلكه اگر اطمینان نداشته باشد كه به ركعت اول برسد مستحب است به همین دستور رفتار نماید .
مسأله 1450
اگر موقعی كه مشغول نماز سه ركعتی یا چهار ركعتی است جماعت برپا شود ، چنانچه به ركوع ركعت سوم نرفته و اطمینان ندارد كه اگر نماز را تمام كند به جماعت برسد . مستحب است به نیت نماز مستحبی نماز را دو ركعتی تمام كند و خود را به جماعت برساند .
مسأله 1451
اگر نماز امام تمام شود و مأموم مشغول تشهد یا سلام اول باشد ، لازم نیست نیت فرادی كند .
مسأله 1452
كسی كه یك ركعت از امام عقب مانده وقتی امام تشهد ركعت آخر را میخواند ، میتواند برخیزد و نماز را تمام كند و یا انگشتان دست و سینه پا را به زمین بگذارد و زانوها را بلند نگهدارد و صبر كند تا امام سلام نماز را بگوید وبعد برخیزد .
شرایط امام جماعت
مسأله 1453
امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلال زاده باشد و نماز را بطور صحیح بخواند و نیز امام جماعت بنابر احتیاط واجب باید مرد باشد و اقتداء كردن به بچه ممیز حتی اقتداء كننده نیز بچه ممیز باشد اشكال دارد .
مسأله 1454
امامی را كه عادل میدانسته ، اگر شك كند به عدالت خود باقی است یا نه ، میتواند به او اقتدا نماید .
مسأله 1455
كسی كه ایستاده نماز میخواند ، نمیتواند به كسی كه نشسته یا خوابیده نماز میخواند اقتدا كند . و كسی كه نشسته نماز میخواند نمیتواند به كسی كه خوابیده نماز میخواند اقتدا نماید .
مسأله 1456
كسی كه نشسته نماز میخواند ، میتواند میتواند به كسی كه نشسته نماز میخواند اقتدا كند ولی بنا بر احتیاط واجب كسی كه خوابیده است نباید به كسی كه نشسته و یا خوابیده نماز میخواند اقتدا نماید .
مسأله 1457
اگر امام جماعت به واسطه عذری با تیمم یا با وضوی جبیره‌ای نماز بخواند ، میشود به او اقتدا كرد ولی اگر به واسطه عذری با لباس نجس نماز میخواند بنا بر احتیاط واجب نباید به او اقتدا كرد .
مسأله 1458
اگر امام مرضیدارد كه نمیتواند از بیرون آوردن بول و غائط خودداری كند بنابر احتیاط واجب ، نمیشود به او اقتدا كرد و نیز زنی كه مستحاضه نیست نمیتواند به زن مستحاضه اقتدا نماید .
مسأله 1459
بنابر احتیاط واجب كسی كه مرض خوره یا پیسی دارد ، نباید امام جماعت شود .
احكام نماز جماعت
مسأله 1460
موقعی كه مأموم نیت میكند ، باید امام را معین نماید . ولی دانستن اسم او لازم نیست ، مثلا اگر نیت كند اقتدا میكنم به‌امام حاضر نمازش صحیح است .
مسأله 1461
مأموم باید غیر از حمد وسوره همه چیز نماز را خودش بخواند ، ولی اگر ركعت اول یا دوم او ركعت سوم یا چهارم امام باشد ، باید حمد و سوره را بخواند .
مسأله 1462
اگر مأموم در ركعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا صدای حمد و سوره امام را بشنود ، اگر چه كلمات را تشخیص ندهد ، باید حمد و سوره را نخواند واگر صدای امام را نشنود ، مستحب است حمد وسوره بخواند ولی باید آهسته بخواند و چنانچه سهوا بلند بخواند اشكال ندارد .
مسأله 1463
اگر مأموم بعضی از كلمات حمد و سوره امام را بشنود ، احتیاط واجب آن است كه حمد و سوره را نخواند .
مسأله 1464
اگر مأموم سهوا حمد وسوره بخواند ، یا خیال كند صدائی را كه میشنود صدای امام نیست و حمد و سوره بخواند وبعد بفهمد صدای امام بوده ، نمازش صحیح است.
مسأله 1465
اگر شك كند كه صدای امام را میشنود یا نه ، یا صدائی بشنود و نداند صدای امام است یا صدای كس دیگر ، میتواند حمد و سوره بخواند .
مسأله 1466
مأموم باید در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر حمد و سوره نخواند و مستحب است به جای آن ذكر بگوید .
مسأله 1467
مأموم نباید تكبیره الاحرام را پیش از امام بگوید بلكه احتیاط واجب آن است كه تا تكبیر امام تمام نشده تكبیر نگوید .
مسأله 1468
اگر مأموم پیش از امام عمدا هم سلام دهد نمازش صحیح است .
مسأله 1469
اگر مأموم غیر از تكبیره الاحرام و سلام چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشكال ندارد . ولی اگر آنها را بشنود ، یا بداند امام چه وقت میگوید ، احتیاط مستحب آن است كه پیش از امام نگوید .
مسأله 1470
مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده میشود ، كارهای دیگر آن ، مانند ركوع و سجود را با امام یا كمی بعد از امام بجا آورد . و اگر عمدا پیش از امام یا مدتی بعد از امام انجام دهد ، معصیت كرده ولی نمازش صحیح است اما اگر در حال قرائت امام به ركوع رود نمازش باطل میشود و نیز اگر دو ركن پشت سرهم از امام جلو یا عقب بیفتد بنا بر احتیاط واجب باید نماز را تمام كند ودوباره بخواند اگر چه بعید نیست نمازش صحیح باشد و فرادی شود .
مسأله 1471
اگر سهوا پیش از امام سر از ركوع بردارد ، چنانچه امام در ركوع باشد ، باید به ركوع برگردد و با امام سر بردارد و در این صورت زیاد شدن ركوع كه ركن است نماز را باطل نمیكند ولی اگر به ركوع برگردد و پیش از آن كه به ركوع برسد ، امام سر بردارد نمازش باطل است .
مسأله 1472
اگر اشتباها سر بردارد وببیند امام در سجده است باید به سجده برگردد و چنانچه در هر دو سجده این اتفاق بیفتد برای زیاد شدن دو سجده كه ركن است نماز باطل نمیشود .
مسأله 1473
كسی كه اشتباها پیش از امام سر از سجده برداشته هر گاه به سجده برگردد ، و هنوز به سجده نرسیده امام سر بردارد ، نمازش صحیح است ولی اگر در هر دو سجده این اتفاق بیفتد ، نماز باطل است .
مسأله 1474
اگر اشتباها سر از ركوع یا سجده بردارد و سهوا یا به خیال این كه به امام نمیرسد ، به ركوع یا سجده نرود ، نمازش صحیح است .
مسأله 1475
اگر سر از سجده بردارد وببیند امام در سجده است چنانچه به خیال این كه سجده اول امام است ، به قصد این كه با امام سجده كند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده ، باید بنابر احتیاط نماز را تمام كند و از سر بخواند . و اگر به خیال این كه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده ، احتیاط آن است كه نماز را فرادی تمام نماید اگر چه میتواند متابعت امام را بكند و به سجده رود و نماز را تمام كند .
مسأله 1476
اگر سهوا پیش از امام به ركوع رود و طوری باشد كه اگر سر بردارد به مقداری از قرائت امام میرسد ، چنانچه سر بردارد و با امام به ركوع رود نمازش صحیح است .
مسأله 1477
اگر سهوا پیش از امام به ركوع رود و طوری باشد كه اگر برگردد به چیزی از قرائت امام نمیرسد ، احتیاط واجب آن است كه سر بردارد و با امام نماز را تمام كند و نمازش صحیح است و اگر سر بر ندارد تا امام برسد نمازش صحیح است.
مسأله 1478
اگر پیش از امام به سجده رود ، احتیاط واجب آن است كه سر بردارد و با امام به سجده رود و اگر بر نداشت نمازش صحیح است .
مسأله 1479
اگر امام در ركعتی كه قنوت ندارد اشتباها قنوت بخواند ، یا در ركعتی كه تشهد ندارد اشتباها مشغول خواندن تشهد شود مأموم نباید قنوت و تشهد را بخواند ولی نمیتواند پیش از امام به ركوع رود ، یا پیش از ایستادن امام بایستد بلكه باید صبر كند تا قنوت و تشهد امام تمام شود و بقیه نماز را با او بخواند . چیزهائی كه در نماز جماعت مستحب است
مسأله 1480
اگر مأموم یك مرد باشد ، مستحب است طرف راست امام بایستد و اگر زن باشد ، مستحب است در طرف راست امام طوری بایستد كه جای سجده‌اش مساوی زانو یا قدم امام باشد و اگر یك مرد و یك زن یا یك مرد و چند زن باشند مستحب است مرد طرف راست امام و باقی پشت سر امام بایستند و اگر چند مرد یا چند زن باشند مستحب است مردها عقب امام و زنها پشت مردها بایستند .
مسأله 1481
اگر امام و مأموم هر دو زن باشند احتیاط آن است كه امام كمی جلوتر بایستد .
مسأله 1482
مستحب است امام در وسط صف بایستد و اهل علم و كمال و تقوی در صف اول بایستند .
مسأله 1483
مستحب است صفهای جماعت منظم باشد وبین كسانی كه در یك صف ایستاده‌اند فاصله نباشد وشانه آنان ردیف یكدیگر باشد .
مسأله 1484
مستحب است بعد از گفتن قد قامت الصلاه مأمومین برخیزند .
مسأله 1485
مستحب است امام جماعت حال مأمومی را كه از دیگران ضعیف‌تر است رعایت كند و عجله نكند تا افراد ضعیف باو برسند و نیز مستحب است قنوت و ركوع و سجود را طول ندهد ، مگر بداند همه كسانی كه به او اقتدا كرده‌اند مایلند .
مسأله 1486
مستحب است امام جماعت در حمد و سوره و ذكرهائی كه بلند میخواند صدای خود را به قدری بلند كند كه دیگران بشنود ، ولی باید بیش از اندازه صدا را بلند نكند .
مسأله 1487
اگر امام در ركوع بفهمد كسی تازه رسیده و میخواهد اقتدا كند مستحب است ركوع را دو برابر همیشه طول بدهد و بعد برخیزد ، اگر چه بفهمد كس دیگری هم برای اقتدا وارد شده است . چیزهائی كه در نماز جماعت مكروه است
مسأله 1488
اگر در صفهای جماعت جا باشد ، مكروه است انسان تنها بایستد .
مسأله 1489
مكروه است مأموم ذكرهای نماز را طوری بگوید كه امام بشنود .
مسأله 1490
مسافری كه نماز ظهر و عصر و عشا را دو ركعت میخواند مكروه است در این نمازها به كسی كه مسافر نیست اقتدا كند و كسی كه مسافر نیست مكروه است در این نمازها به مسافر اقتدا نماید.


منبع :انديشه قم 

چگونه وضو بگيريم؟
 

بهتر است، پيش از وضو، دستها را تا مچ بشوييم، ولي اين شستن، جزو اعمال وضو نمي باشد.
پس اينگونه وضو مي گيريم:
پيش از هر چيز نيت مي كنيم، يعني با قصد انجام وضو و براي اطاعت از دستور خداوند عالم، وضو را آغاز مي كنيم.


1- به نيت وضو صورت را از بالا به پايين - از جايي كه موي سر روييده تا چانه - مي شوييم.
 

2- پس از شستن صورت، دست راست را از آرنج تا نوك انگشتان، از بالا به پايين، مي شوييم.

3- بعد از شستن دست راست، دست چپ را مانند دست راست مي شوييم.

4- بعد از شستن صورت و دست ها با رطوبتي كه بر دست مانده، جلوي سر را مسح مي كنيم.

يعني دست را بر سرگذاشته و كمي به طرف پيشاني مي كشيم.


5- پس از مسح سر، پاي راست را از نوك انگشت تا آخر روي پا (مفصل) مسح مي كنيم.
 

6- و در پايان پاي چپ را مانند پاي راست مسح مي كنيم و با اين عمل وضو تمام مي شود.

انواع غسل

غسل ترتيبي
در غسل ترتيبي ابتدا سر و گردن شسته مي شود، سپس نيمه راست بدن و بعد از آن نيمه چپ.
براي غسل كافي است در شستن هر قسمت از بدن، با ريختن يك يا چند مشت آب و كشيدن دست، تمام بدن را همانگونه كه در وضو شسته مي شود، بشويد.
غسل هم مانند وضو بايد براي اطاعت دستور خداوند انجام شود.



1- شستن سر و گردن

2- شستن طرف راست بدن

3- شستن طرف چپ بدن

غسل ارتماسي
براي غسل ارتماسي، بايد آب به قدري باشد كه تمام بدن زير آب برود. پس اگر به قصد غسل كردن و اطاعت فرمان خداوند داخل نهر آب يا استخر يا دريا رفته و آب تمام بدن را فراگيرد غسل صحيح است.